“`html

Çayırhan Termik Santrali ve Maden Sahneleri Özelleştirildi: Tartışmalar Sürüyor

Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) tarafından sahip olunan ve değeri 164 milyar TL olarak belirlenen Çayırhan Termik Santrali ile maden sahalarının özelleştirilmesi, kamuoyunda yoğun tartışmalara yol açıyor. İhaleyi 20 milyar TL’ye kazanan Akçadağ Grup, enerji, telekomünikasyon, sigortacılık ve inşaat gibi birçok sektörde gerçekleştirdiği yatırımlarla dikkat çekiyor.

NEFES platformuna konuşan CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, ihaleye ilişkin keskin eleştirilerde bulundu:

“Çayırhan’da 900 lojman mevcut. Bu lojmanların her biri 2 milyon TL değerinde olsa, toplam değerleri 1 milyar 800 milyon TL’ye ulaşmaktadır. İhale ise sadece 20 milyar TL’ye gerçekleşti. Bu durum, şirketin ya termik santrali ya da maden sahalarındaki kömürü neredeyse bedavaya alması anlamına geliyor. Şirket beş yılda maliyetini karşılayacak, geriye kalan 30 yılda ise Merkez Bankası gibi kârlı bir iş yapacak.”

Bağımsız Maden İş Uzmanı Başaran Aksu, devletin kamu kaynaklarının özel sektör kuruluşlarına peşkeş çekildiğini belirterek şöyle dedi: “Akçadağ Grup, Kırgızistan’da altın madeni işletiyor. Soma’da kooperatifler aracılığıyla kömür taşıma ve torbalama işleri yürütüyor. Son dönemlerde devlet tarafından desteklenen büyüyen bir şirket.”

Değerinin 4.5 milyar dolar civarında olduğu belirtilen Çayırhan Termik Santrali ve çevresindeki maden sahaları, 20 milyar TL’ye Akçadağ İnşaat Enerji Madencilik AŞ’ye satıldı. Çayırhan’ın bu kadar düşük bir fiyata özelleştirilmesi ise kamuoyunda büyük bir tepkiyle karşılandı.

Büyük Tepkiler: TL İle Satışın Sakıncaları

Deniz Yavuzyılmaz, ihalenin planlandığını ve tekliflerin önceden belirlenen rakamlarla yapıldığını vurguladı: “Termik santralin değeri 1 milyar dolar, kömür sahalarının toplam değeri ise 3.5 milyar dolar. Tüm varlıkların değeri 4.5 milyar dolar. Mevcut kur üzerinden hesaplandığında 164 milyar TL’ye tekabül ediyor. Özelleştirme bedeli sadece 20 milyar TL. Bu durum, devletin 144 milyar TL zarar etmesine sebep oluyor.”

Tecrübesiz Şirketlerin İhaleye Girmesi Üzerine Eleştiriler

CHP’li Yavuzyılmaz, “Bu şirketin madencilik veya termik santral işletmeciliği konusunda deneyimi yok. Genelde dekopaj işlerini yapıyorlar. Kamunun büyüme gösteren bir tesisinin, bu alanda deneyimi bulunmayan firmalara teslim edilmesi gerçekten tuhaf.” ifadesinde bulundu.

543 Milyon Dolara Özelleştirme: Bir Tuhaflık Daha

Yavuzyılmaz, Çayırhan Termik Santrali ile daha önce özelleştirilen Seyitömer Termik Santrali’ni kıyaslayarak, “Çayırhan 620 megavat kapasiteli, Seyitömer ise 600 megavat. Seyitömer, 2 milyar 248 milyon dolara satılırken, aynı özellikteki Çayırhan sadece 543 milyon dolara özelleştirildi.” dedi.

Çayırhan’ın tüm varlıkları ve lojmanları da satıldığından, bu varlıkların kamuya devri artık mümkün olmayacak. Yavuzyılmaz, “Bu varlıklar, kamuya ait olan herhangi bir şey olmaktan çıkarak, özelleştirilen şirketin mülkiyetine geçti.” şeklinde konuştu.

Para Kazanma Beklentisi ve Zor Bir Gelecek

Şirketin yıllık 120 milyon dolar kâr sağlaması beklenirken, Yavuzyılmaz, “Özelleştirme bedelini beş yılda kazanacaklar. Kalan 30 yılda ise Merkez Bankası gibi kazanç elde edecekler. Ayrıca, maden sahalarının işletme hakkı 2060’a kadar devredildi ve 35 yılın sonunda kömür kalmayacak.” diye belirtti.

‘Korkunç bir Peşkeş’ ve Yan Etkileri

Bağımsız Maden İş Uzmanı Aksu, Çayırhan’ın geçmişteki özelleştirmeleriyle ilgili olarak, “Bu yer, daha önce Ciner Holding’e satılmış ve sonrasında EÜAŞ’a devredilmişti. Şimdi devlet, burayı yeniden kârlı hale getirmiştir.” ifadelerini kullandı.

Aksu, Akçadağ Grubu’nun hızlı bir şekilde büyüdüğünü ve “Devlet destekli büyük bir sermaye biriktiriyorlar. Akçadağ’ı daha sık duyacağız.” şeklinde tahminlerini dile getirdi. Özelleştirmenin hukuki sürecine dair Aksu, yalnızca güçlü bir halk muhalefeti ile ihalenin iptalinin mümkün olabileceğini ifade etti.

Hafriyat İşleri ve Geçmişi

Diyarbakırlı Akçadağ ailesinin kurduğu Akçadağ Grup, günümüzde 1930’dan beri faaliyet göstermekte. Grubun başında ise genç iş adamı Şeyhmus Furkan Akçadağ bulunuyor. Şirket, kamuya ait madenlerin üst yapı işlerini üstlenmekte ve Soma maden sahasında hafriyat yapmaktadır.

Şeyhmus Furkan Akçadağ

Akçadağ İnşaat, Esenboğa Havalimanı ve İzmir Foça Yat Limanı inşaat projeleri gibi çeşitli büyük projelerde de çalışmaktadır.

Yanlış Adımların Dönüşü Olmalı

Maden İş Genel Başkanı Nurettin Akçul, “Çayırhan Termik Santrali’nin özelleştirilmesine karşı yürüttüğümüz mücadele, yetkililer tarafından dikkate alınmadı. Ülkemiz için stratejik öneme sahip bu işletmenin değeri düşük bir bedelle satıldı. Bu durumu değiştirmek için hâlâ zaman var, yetkililere sesleniyoruz.” şeklinde çağrısını iletti.

“`