Kürt mü değil mi: O börek dedemin

“Kürt böreği mi küt böreği mi?” TBMM’ye dahi taşındı. Böreğin ismine karşı tartışmalar devam ederken Milliyet’ten Çiğdem Yılmaz, böreği ilk yapan kişi olarak bilinen “Rengo” lakaplı Mehmet Alkan’ın 4. kuşak torunu Ali Alkan ile konuştu.

Alkan, “Bu börek, Rengo Mehmet’in 1800’lerde yaptığı Kürt böreğidir. Böreğe Kürt ismini veren de batılılar” dedi. Alkan, 1865 doğumlu Bingöllü büyük dedesi Rengo Mehmet’in 1800’lü yıllarda çalışmak için geldiği İstanbul’da bu böreği yapmaya başladığını anlattı:

“Rengo Mehmet, Bingöl’den İstanbul Kasımpaşa’ya geliyor. Burada küfe ile kum taşıyan işçiler var. O da bu işi yapmak istiyor ancak işçilerin başındaki çavuş, boş küfe olmadığını söylüyor. ‘Sen de burada işçilere kumanya hazırlarsın’ diyor. Rengo Mehmet de teklifi kabul ediyor. Bingöl, Tunceli ve Erzincan gibi birçok yörede de yapılan gömbe denilen bir hamur işi var. Malzemeler ise su, un, yağ ve tuz. Bu gömbe denilen hamur işi tok tutuyor. Rengo Mehmet de işçilere bunu yapıyor ve beğeniliyor. Yanında çalıştığı çavuş da Rengo Mehmet’e bunu yapıp satmasını söylüyor. Büyük dedemiz böylece bu böreği yapıp satmaya başlıyor.”

“KÜRT’TEN ALDIM, KÜRT BÖREĞİ”

“İlk başta heybe gibi iki kulaklı bir çantada daha sonra ise üç tekerlekli bir el arabasında böreklerini satıyor. ‘Bu böreği nereden aldın?’ denildiğinde, ‘Kürt’ten aldım, Kürt’ün böreği’ diyorlar. Böreğin ismi böyle ortaya çıkıyor. Kürt dedemin yaptığı böreğe batılıların verdiği isim bu. Bu börek, o dönem popüler oluyor. Bir gün bir Ermeni vatandaş, dedeme böreğin üzerine şeker de ekleyebileceğini söylüyor ve böylelikle pudra şekeri eklenip servis edilmeye başlıyor. Böreğe talep artınca, İstanbul’un farklı noktalarında da satmaya karar veriliyor ve yine Bingöllü olan Alişan Efendi, Delil Efendi, Kamil Efendi, Rıza Efendi tarafından farklı ilçelerde satılıyor.”

“İSTANBUL’DA 3 BİN İŞLETMEDE SATILIYOR”

Ali Alkan, “Bizim şu an Alkan Börek olarak İstanbul’da yüzden fazla şubemiz var. Bizim dışımızda, İstanbul’da 3 bin işletmede Kürt böreği satılıyor. Büyük dedemizden miras kalan bu böreğin 1985’de patentini almayı düşündüm ancak verilmedi. Geçen ay da Börekçi İş Adamları Derneği tarafından böreğin patenti için başvuru yapıldı” dedi.

KÜRT BÖREĞİ FESTİVALİ

Kiğı, Karakoçan, Adaklı, Yaylıdere, Yedisu ilçeleri Sosyal Yardımlaşma, Kalkındırma ve Kültür Derneği (KAYY-DER) tarafından altı yıldır İstanbul’da Kürt Böreği Festivali düzenleniyor. KAYY-DER Başkanı Ahmet Tüzün, 2018’de festivalin isim hakkını aldıklarını söyledi. Kürt Böreği Festivali’nin 2024 yılı Haziran ayında yapılması planlanıyor.